İlber Ortaylı'nın belirttiğine göre, Oğuz kelimesi, öküz kelimesinin ses değişimi geçirmesiyle ortaya çıkmış bir addır. Öküz, erkekliği ve üremeyi simgeleyen bir hayvan olarak, bir kavmin adı hâline gelmiştir. İlber Hoca'nın bu görüşü ilk kez nerede, ne şekilde dile getirdiğini bilemiyoruz. Fakat biz buna, Fatih Altaylı'nın sunduğu Teke Tek Özel adlı programda rastladık. Aynı programda İlber Hoca'ya çeşitli tepkiler de geldi ve Oğuz'un "ok" kelimesinden türediği söylendi. Murat Bardakçı ise bu görüşe "ok" kelimesinin kaf ile, "oğuz" kelimesinin ise kef ile yazıldığını belirterek karşı çıktı ve İlber Ortaylı'ya destek verdi.

Ortaylı'nın bu iddialarına öküz kelimesinin olumsuz çağrışımından hareketle gelen tepkilere hak verecek değiliz. Öküz bu gün anlayışsız, kaba insanları betimlemek için kullanılan bir sıfat olsa da, bu anlamını belli ki sonradan kazanmıştır. Bugün yine aşağılama amaçlı olarak kullanılan devenin eskiden beri isim olarak kullanılması (buğra=erkek deve), ayının şaman kostümlerinin (Sahacası "manyak") ana temasını oluşturması gibi, öküz de pekâlâ bir kavmin adı olabilirdi. Olsa idi, bunda da gocunacak hiçbir şey olmazdı ve tarihçilere, dilcilere düşen gerçeği olduğu gibi kabul etmek olurdu.

Bununla birlikte, biz Ortaylı'nın dile getirdiği bu görüşe maalesef iştirak edemiyoruz.