Yayımladığımız bu liste Başbakanlık Osmanlı Arşivinde bulunan mühimme, tapu, şikâyet ve aşâir-i iskân defterleri gibi belgelerde bahsi geçen oymak, aşiret ve cemaatler hakkında, Cevdet Türkay'ın yıllar süren araştırması neticesinde hazırlamış olduğu "Başbakanlık Arşivi Belgelerine Göre Osmanlı İmparatorluğu'nda Oymak Aşîret ve Cemmatlar" adlı meşhûr eserinden derlemedir.

Eser, giriş kısmında belirtilen yorumlarda kanaatimizce bilimsel dayanaktan yoksun tezlere yer vermişse de, muhtevasının arşiv belgelerinden alınan bilgilerden ibaret olması sebebiyle bilimsel değer taşıyan ve akademik başvuru amaçlı kullanılabilecek, önemli bir çalışmadır.

Osmanlı arşivinde bahsi geçen Kafkas ve Kuzey Karadeniz aşiret ve cemaatlerinin adlarını, yaşadığı bölgeleri ve hangi tâifeden olduklarını bu listede görebilirsiniz.

Osmanlı arşiv belgelerinde Kafkas ve Kuzey Karadeniz kavimlerinin temel olarak dört grup olarak ele alındığı anlaşılıyor: Nogay, Tatar, Çerkes ve Abaza. Nogaylar ile Tatarlar bazen birlikte anılırken, Çerkesler ile Abazalar da birlikte anılabiliyor. Etnonimlerde kullanılan genelleyici ve geniş üslup, yer adlarında da kullanılıyor ve birçok aşiretin yaşadığı yer "Kafkasya" vb. geniş arazi adları ile belirtilerek Anadolu'nun demografisini tarifte kullanılan ayrıntılı üsluptan uzak duruluyor.

AŞİRETLER

Abazek	Gürcistan, Sohum, Anapa, Doğu Karadeniz Kıyıları	Abaza
Abakaslı (Abakaslu)	Gürcistan, Poti	Çerkes
Bedickioğlu	Bucak (Kırım), Kuban nehri boyu (Kafkasya)	Nogay
Betrenay (Bitrenay)	Kuban nehri boyu (Kafkasya)	Çerkes
Biksan	Kırım	Nogay Tatarı
Bzedoğ (Buzadoğ, Buzadık, Cuzadoğ, Bzadok)	Kuban nehri boyu (Kafkasya)	Çerkes
Cana (Jana)	Kuban nehri boyu (Kafkasya)	Çerkes
Candı	Kuban nehri boyu (Kafkasya)	Abaza
Cemyobluk (Cemboyluk)	Bucak (Rumeli Vilâyeti)	Nogay Tatarı
Cuzadoğ	Kuban nehri boyu (Kafkasya)	Çerkes
Çerâkise	Kuban nehri boyu (Kafkasya)	Çerkes
Hodayse	Kuban nehri boyu	Abaza
İnaloğlu Hutunibeğ	Kuban nehri boyu (Kafkasya)	Abaza
Karaevli Tatarları	Ejderjan (Hazer Denizi Kıyısı)	Tatar
Karzık (Kazrık)	Kuban nehri boyu, Kafkasya	Abaza
Kaspulad, Kaspuladoğlu	Kuban nehri boyu (Kafkasya)	Nogaylu
Keç	Kuban nehri boyu	Abaza
Köpekli (Köpeklü)	Bucak (Rumeli Vilâyeti)	Nogay Tatarı
Köylü	Bucak (Rumeli Vilâyeti)	Nogay Tatarı
Natukac (Natuhac)	Kırım, Gürcistan	Çerkes
Noğay Tatar	Bucak (Rumeli Vilâyeti), Kırım, Ozi Eyâleti	Tatar
Nokoy	Kuban nehri boyu	Çerkes
Obuş	Gürcistan, Sohum, Anapa, Doğu Karadeniz kıyısı	Çerkes
Orakoğlu	Bucak (Rumeli Vikâyeti), Kırım	Nogay Tatarı
Ordana	Sohum, Anapa, Doğu Karadeniz kıyısı	Çerkes
Öğtekoğlu (Öktekoğlu)	Özi Eyâleti	Tatar
Perisan	Özi ile Turla nehri arası	Konar-Göçer Nogay Tatarı
Salbun Tatarı	Akkerman Kazâsı (Silistre Sancağı)	Tatar
Saşe	Kuban nehri boyu	Abaza
Sührâbbeğ	Kuban nehri boyu	Abaza
Şabsığ	Kırım, Gürcistan	Çerkes
Şaca (Şace)	Kuban nehri boyu	Abaza
Şağani	Kuban nehri boyu	Çerkes
Şükray (Şüküray)	Kuban nehri boyu	Abaza
Terâne	Kırım	Çerkes
Yaranlıoğlu (Yaranluoğlu)	Bender Sancağı (Kefe Eyâleti)	Göçer Evli Nogay Tatarı
Yedekcioğlu	Özi ile Turla nehri arası, Kırım	Konar-Göçer Nogay Tatarı
Yedi İmki Oğlu (Yedickioğlu)	Bucak (Rumeli Vilâyeti)	Nogay Tatarı
Yedisan	Kili, İsmail, Bucak (Rumeli Vilâyeti), Özi ile Turla nehri arası	Nogay Tatarı
Zana (Jana), Zanoğlu Mehmed Giray Beğ	Kuban nehri boyu	Çerkes

CEMAATLER